Στην περιοχή του Φιλύρου, από την εποχή της Τουρκοκρατίας ακόμη, υπήρχε ένας  μικρός, φτωχικός τουρκικός οικισμός με το όνομα Γιάλετζικ. Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912, ο τουρκικός πληθυσμός του χωριού απομακρύνεται υποχρεωτικά εγκαταλείποντας 65 σπίτια περίπου. Στα σπίτια αυτά κατοικούν Έλληνες πρόσφυγες, οι οποίοι έρχονται σε τρεις δόσεις από τρία διαφορετικά μέρη του Πόντου και της Μικράς Ασίας, από το 1914 ως το 1922. 

Όσοι ήρθαν το 1914 είχαν την πολυτέλεια να φέρουν μαζί τους και όλη την οικοσκευή και τα ζώα τους, σε αντίθεση με τους πρόσφυγες του 1922, οι οποίοι έφτασαν κυριολεκτικά με τα ρούχα που φορούσαν. Από το 1925 αρχίζουν να εγκαθίστανται στην περιοχή και οι πρώτες οικογένειες Βλάχων, οι οποίοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία.

Η ζωή είναι δύσκολη για όλους. Οι κάτοικοι προσπαθούν να ορθοποδήσουν με ό,τι μέσα διαθέτουν. Ανοίγουν πηγάδια γιατί υποφέρουν από λειψυδρία. Καλλιεργούν τα ελάχιστα και άγονα χωράφια που διαθέτει αυτή η ορεινή περιοχή, βόσκουν τα ζώα τους, κόβουν πουρνάρια και τα πουλούν ως καυσόξυλα στους φούρνους της Θεσ/νίκης, οργανώνοντας καθημερινά μικρά καραβάνια με γαϊδουράκια για το σκοπό αυτό.

Όσοι μπορούν, διαθέτουν για  νοίκιασμα δωμάτια των σπιτιών τους κατά τη θερινή περίοδο σε φυματικούς, επειδή το Φίλυρο φημίζεται για το υγιεινό του κλίμα.

Παρά τη φτώχεια και τις δυσκολίες τους, οι κάτοικοι του χωριού δε στερούνται την ψυχαγωγία. Στήνονται γλέντια, χοροί και πανηγύρια με αφορμή τις μεγάλες γιορτές (Χριστούγεννα, Πάσχα , Προφήτης Ηλίας κ.ά.)

Τα πρώτα μονοπάτια – χωματόδρομοι που ενώνουν το Φίλυρο με τα διπλανά χωριά και την πόλη ανοίγονται από τον αγγλικό στρατό κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1915-18) για να εξυπηρετήσουν στρατιωτικούς σκοπούς και συντηρούνται με προσωπική, εθελοντική εργασία των κατοίκων.

Κατά το Β΄Παγκόσμιο πόλεμο, άντρες του χωριού χάνονται στο μέτωπο της Αλβανίας. Οι γυναίκες βοηθούν όπως μπορoύν: Μ’ έναν απαράμιλλο συναγωνισμό, πλέκουν μάλλινες φανέλες και κάλτσες και τις στέλνουν στους στρατιώτες που πολεμούν στα σύνορά μας.

Με τη λήξη της Κατοχής και του Εμφυλίου, η ζωή σιγά σιγά  ξαναβρίσκει τους κανονικούς της ρυθμούς.

Αργά αλλά σταθερά το Φίλυρο έρχεται σε επαφή με τις βασικές παροχές του πολιτισμού. Το 1950 γίνεται ο σημερινός δρόμος που ενώνει το Φίλυρο με τη Θεσσαλονίκη. Το 1967 ο δρόμος αυτός ασφαλτοστρώνεται και το χωριό ηλεκτροδοτείται.

Σήμερα, το Φίλυρο είναι μια ακμάζουσα, διευρυνόμενη κοινωνία που θεωρείται και είναι προάστιο της Θεσ/νίκης, συνδυάζοντας τα οφέλη της πόλης με τα φυσικά «προνόμια» του χωριού.